Nieuws

Een jaar na hun finaleplek bij Renew the Book werkt het team achter Hebban in de Klas hard door aan hun missie: jongeren enthousiasmeren voor lezen. Wat begon als een innovatief leesbevorderingsproject voor het voortgezet onderwijs, breidt zich binnenkort uit naar het primair onderwijs. ‘We willen leerlingen inspireren maar hen vooral ook faciliteren om elkaar te inspireren,’ vertelt Sander Verheijen: ‘Het peer-to-peer aspect blijft de kern.’

De Renew the Book-finalestatus gaf Hebban in de Klas niet alleen zichtbaarheid binnen het vak, maar bleek ook strategisch belangrijk. ‘Naar onze subsidiegevers, zoals OCW, konden we laten zien: we groeien, we hebben impact, en we krijgen erkenning uit het veld.’ De innovatieprijs helpt bij het verkrijgen van structurele steun. Daardoor kon een coördinator fulltime op het project gezet worden, wat een grote stap was richting professionalisering.

Van pilot naar platform

Met nieuwe financiering werkt het team momenteel aan een pilot voor het primair onderwijs. In gesprekken met basisscholen bleek het enthousiasme groot. Met een paar kleine aanpassingen van het platform, zoals eenvoudiger inloggen en makkelijker tippen van boeken, sluiten we aan bij de jongere doelgroep van het basisonderwijs. Ook hier geldt overigens ‘het draait om leesplezier en sociale inspiratie.’

Hoewel Hebban in de Klas zich primair richt op de lezers — de jongeren zelf — is er inmiddels een groeiende samenwerking met andere schakels in het boekenvak. Zo is er een koppeling gemaakt met Aura, het bibliotheeksysteem van NBD Biblion, en wordt er gewerkt aan bredere integratie met de Online Bibliotheek én lokale bibliotheken.

Een belangrijk inzicht: veel jongeren weten niet dat ze tot hun 18e gratis lid kunnen zijn van de bibliotheek. ‘Doordat we dat blijven herhalen, heeft dat effect op het aantal lidmaatschappen, het werkt drempelverlagend. Maar we communiceren óók: vergeet je boekhandel niet. Ook daar kunnen scholen en leerlingen boeken en expertise vandaan halen.’

De kracht van peer-to-peer en data

Wat Hebban in de Klas onderscheidt, is de sociale component. Leerlingen kunnen leestips delen, boeken beoordelen, doen mee aan een gezamenlijke challenge en bouwen samen aan een actieve leescultuur in de klas. ‘Dat is fundamenteel anders dan de klassieke leeslijst. Hier begint het bij: wat vindt je klasgenoot leuk om te lezen?’

De kracht van het platform zit ook in de data. Inzichten die de CPNB wil delen met het vak. ‘Als je ziet dat bepaalde titels trending zijn onder jongeren, kun je daar als uitgever of boekhandel slim op inspelen. Zo krijgt het vak terug wat het erin stopt.’

Nieuwe technologische stappen

Eén van de belangrijkste technologische vernieuwingen sinds de finaleplek is de ontwikkeling van de Hebban Klas-app, een module binnen de populaire Hebban-app. ‘We wilden de leeservaring letterlijk naar de broekzak van leerlingen brengen. Nu kunnen ze hun digitale boekenkast altijd bij zich dragen, en makkelijk switchen naar Hebban.’

Daarnaast wordt er gedacht aan nieuwe functies die inspelen op het gedrag van jongeren, zoals een ‘boekentinder’ waarin leerlingen boeken kunnen swipen op basis van voorkeuren en aanbevelingen van leeftijdsgenoten. ‘Je moet laten zien wat er te lezen is, en laten zien dat anderen dat óók lezen.’

Geen verdienmodel, wel toekomstvisie

Hebban werkt bewust niet aan een verdienmodel: ‘We willen gratis blijven voor scholen en leerlingen. Als je geld vraagt voor het vergroten van leesplezier, loop je het risico dat het niet meer wordt omarmd.’ In plaats daarvan zet Hebban in op een sponsormodel en subsidies, in combinatie met samenwerking met partijen in het veld. ‘We maken lezers — en uiteindelijk ook kopers en leners.’

De snelle groei van het platform bleek tegelijkertijd een uitdaging. ‘We deden het er eerst bij, maar ineens zaten we al op 1.100 van de 1.600 scholen in het VO. Dat vraagt om een professionele organisatie.’ Gebrek aan marketingbudget maakte dat veel groei via partners en mond-tot-mondreclame kwam. ‘Maar inmiddels zijn we zo ver dat we het structureler moeten inrichten en beschermen.’

Dat betekent ook: waken voor commerciële druk. ‘We willen geen advertenties van uitgevers in een klasomgeving. Onze missie moet met koeienletters op de muur staan: we maken lezers voor de toekomst. Daar kunnen alle partners aan bijdragen, maar het moet wel helder blijven wat we willen bereiken.’

De hele keten betrekken

Het doel is dat Hebban in de Klas de linking pin wordt tussen de verschillende leesbevorderingsinitiatieven. ‘Iedereen zoekt contact met jongeren. Wij hebben ze. Dus werk met ons samen.’ Daarbij is er toenemende interesse vanuit uitgevers en boekhandels, niet alleen om titels onder de aandacht te brengen, maar ook om docenten te ondersteunen en gezamenlijk events te organiseren.

‘Als een boekhandel een leesavond organiseert en leerlingen kunnen daar na het behalen van een challenge een boek uitzoeken — dan heb je die hele keten verbonden aan één doel: meer lezen, met meer plezier.’

Lezers creëren in plaats van boeken verkopen

Wat het team achter Hebban in de Klas betreft, moet het boekenvak de focus verleggen van het verkopen van een titel naar het binden van een lezer. ‘Kijk naar de levenslange waarde van een lezer, niet naar de omzet van vandaag. Dáár zit de duurzame groei.’

Of zoals Sander het kernachtig verwoordt: ‘We zijn niet op microniveau boeken aan het marketen. We zijn op macroniveau lezers aan het maken. En daar wordt uiteindelijk het hele vak beter van.’

Martin Voigt

Lees ook: The AI-Book Company: Een jaar na de winst van Renew the Book